ข้าวกล้อง จัดเป็นข้าวทางเลือกสำหรับคนรักสุขภาพ เป็นข้าวที่ผ่านการขัดสีเอาเปลือกออก โดยยังมีเยื่อหุ้มเมล็ดและจมูกข้าวติดอยู่ ซึ่งเป็นแหล่งรวมของสารอาหารและมีคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก ทุกวันนี้ข้าวกล้องมีจำหน่ายอยู่มากมายหลายยี่ห้อ แต่จะมีวิธีเลือกซื้อข้าวอย่างไรให้ได้ข้าวกล้องที่มีคุณภาพและอร่อยถูกใจคนกินนั้น ควรสังเกตจาก 10 สิ่งต่อไปนี้
วิธีสังเกตในการเลือก ข้าวกล้อง เพื่อให้ได้ทั้งคุณภาพและสารอาหาร
1.เมล็ดข้าวสมบูรณ์ เพราะสารอาหารสำคัญของข้าวกล้องรวมตัวกันอยู่ที่ปลายข้าว ฉะนั้นข้าวกล้องที่ดีเมล็ดข้าวจะมีสภาพสมบูรณ์เต็มเมล็ด ไม่มีรอยแตก ไม่มีรอยเว้าแหว่ง
2.สังเกตสีของเมล็ดข้าว โดยปกติข้าวกล้องจะมีการขัดสีน้อยจึงทำให้เมล็ดข้าวมีสีน้ำตาลอ่อนติดอยู่หรือมีสีน้ำตาลอมเขียวปนถ้าหากเป็นข้าวใหม่ที่เพิ่งเก็บเกี่ยวไม่นาน เมล็ดข้าวควรจะมีสีเดียวกันสม่ำเสมอเหมือนกันทั้งถุง
3.วิธีสังเกตอายุของข้าว ข้าวแต่ละแบรนด์จะระบุอายุของข้าวเอาไว้ชัดเจน โดยแบ่งเป็นข้าวใหม่ ข้าวกลางปี หรือข้าวเก่า โดยข้าวแต่ละแบบจะมีคุณลักษณะที่แตกต่างกันไป สำหรับคนที่ชอบข้าวหอมนุ่มควรเลือกข้าวสารใหม่ แต่ถ้าต้องการข้าวที่หุงง่ายไม่แฉะควรเลือกข้าวเก่า
4.ดูความสะอาดของเมล็ดข้าว ไม่มีเศษฟาง ไม่มีมอดแมลง ไม่มีสิ่งสกปรกเจือปน ไม่มีร่องรอยราดำจากความชื้น
ปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพของข้าวกล้อง
5.แหล่งผลิต ข้าวกล้องหอมมะลิที่ได้มาจากแหล่งปลูกแต่ละแหล่งจะมีลักษณะพิเศษแตกต่างกันไป เช่น ข้าวหอมมะลิเชียงรายมีความหอมนุ่มนวลแม้ทิ้งไว้ให้เย็นก็ยังหอมอร่อยอยู่ ข้าวหอมมะลิสุรินทร์มีกลิ่นหอม เมล็ดยาวขาว หุงได้นุ่มนวลชวนรับประทาน
6.วิธีการปลูกข้าว ควรเลือกข้าวปลอดสารเคมีหรือถ้าเป็นข้าวเกษตรอินทรีย์ก็ยิ่งดี ซึ่งข้าวประเภทนี้มักจะเป็นพันธุ์ข้าวพื้นเมือง ที่ปลูกโดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ ใช้ยาฆ่าแมลงจากวัสดุธรรมชาติและเป็นข้าวที่ไม่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรม
7.ระยะเวลาเก็บรักษา ข้าวกล้องที่เก็บไว้นานเกินไปจะมีกลิ่นเหม็นหืนเพราะเมล็ดข้าวมีน้ำมันในเยื่อหุ้มอยู่มาก ควรเลือกข้าวกล้องที่มีอายุไม่เกิน 6 เดือน โดยดูจากวันผลิตที่ข้าวถุง โดยปกติข้าวใหม่จะมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวไม่มีกลิ่นเหม็นอับ
8.เช็คความชื้น ข้าวบรรจุถุงควรจะแห้งสนิท เมล็ดร่วน เมื่อเทออกจากถุงข้าวกระจายตัวออกจากกันไม่จับตัวเป็นก้อน เมล็ดข้าวมีความแข็งไม่เปราะหักง่าย
9.การบรรจุหีบห่อ ถุงข้าวปิดผนึกแน่นหนาไม่มีรอยรั่วรอยแตก ถุงมีความแข็งแรงทนทาน ไม่ฉีกขาดง่ายเมื่อเคลื่อนย้ายหรือวางซ้อนทับกัน โดยบรรจุภัณฑ์แบบสุญญากาศจะมีอายุการเก็บรักษาที่ยาวนานกว่าการบรรจุแบบปกติ
10.ขนาดของบรรจุภัณฑ์ ข้าวกล้องที่เปิดถุงออกมาเมื่อสัมผัสอากาศแล้วจะทำให้กลิ่นและรสชาติเปลี่ยนไปถ้าเก็บรักษาไม่ดี ควรเลือกซื้อข้าวในบรรจุภัณฑ์ที่แบ่งขายในปริมาณพอเหมาะสำหรับการบริโภคในช่วงเวลาสั้น ๆ เพื่อคงคุณค่าสารอาหารของข้าวไว้อย่างครบถ้วน
สำหรับมือใหม่หัดกินข้าวกล้องอาจจะไม่คุ้นชินกับเนื้อสัมผัสของข้าวกล้องที่แข็งกว่าข้าวขาว ในช่วงเริ่มต้นอาจจะผสมข้าวขาวหรือข้าวเหนียวลงไปหุงด้วยกันก็จะช่วยให้ข้าวมีความนุ่มนวลละมุนลิ้นมากขึ้น หรืออาจจะใช้วิธีนำข้าวกล้องไปแช่น้ำร้อนไว้ก่อนสักยี่สิบนาทีจนเมล็ดข้าวพองตัวอิ่มน้ำเมื่อนำไปหุงข้าวจะนุ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
